Bruksizm

Bruksizm (diş gıcırdatma) genellikle uyku esnasında oluşan veya kendinizi gergin hissettiğiniz anlarda güçlü çene hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma olayıdır. Toplumumuzda sık rastlanır. Genellikle bu alışkanlığa sahip bireyler bundan habersizdir.

Dişlerini istek dışı olarak gündüzleri gıcırdatanlar ve/veya sıkanlar ‘‘Diornal Bruksizm”, Çocukların da % 15'indeBruksizmin gece uykuda meydana gelen şekline "nokturnal bruksizm" denmektedir. Bruksizmin iki değişik şekilde sınıflandırılmasının nedeni,rahatsızlığın kontrol edilmesinde uygulanacak tedavi metodunun seçilmesindeki farklılıklardan dolayıdır

Hastaların çoğunda periyodik nokturnal bruksizm önemli bir soruna yol açmaz. Çoğunda dişlerde hafif bir aşınma söz konusudur(1). Diş hekimlerine göre, genel populasyonun %5-10' unda dikkati çekecek ölçüde zarar vermektedir (Kaplan). Bazen kas spazmına bağlı çenede ağrı görülebilir. Bruksizmin en sık yol açtığı sorun dişlerdeki anormal aşınmadır. Bu aşınma bir dişte görülebileceği gibi, arkın tamamında da görülebilir. Dişlerdeki aşınma sıklıkla ilk olarak maksilladaki köpek dişlerinde dikkati çeker. Ayrıca düzleşen dişlerin keskin kenarları sık olarak çeneyi, dudakları ve dili rahatsız eder. Kaslar ve temporomandibuler eklem ile ilgili olarak, kaslarda ağrı, sertlik ve yorgunluk, koordinasyon bozukluğu, osteoartroz, krepitasyon, çene hareketlerinde kısıtlılık, eklemde "klik" sesi ve çenede kilitlenmeye (TRİSMUS) yol açabilir. Semptomların şiddeti nokturnal bruksizmin şiddetiyle orantılıdır. Bazı olgularda uzun dönemde, çiğneme sisteminin olağan işlevlerini etkilieyecek biçimde, ağrılı dejeneratif değişiklikler meydena gelir

Bruksizm genellikle iki taraflıdır, yani çenyi kapatan kaslar sağda ve solda aynı anda aktiftirler. Genellikle yük bir taraftaki kanin dişe biner; eklemdeki hasar ise aşınan dişin ters tarafındadır.

Bruksizmin etiyolojik faktörleri aşağıda olduğu gibi gruplandırılabilir:

Sistemik faktörler: İntestinal parazitler, beslenme yetersizliği,alerjik,endokrin hastalıkları,santral sinir sistemi bozuklukları,yetersiz oral proprioception ve genetik faktörler, Huntington’s veya Parkinson’s hastalığı komplikasyonu,psikiyatrik ilaçların yaygın olmasada yan etkisi(örn. Abtidepressanlar)

Lokal faktörler: Maloklüzyon,dental tedaviler,ağza yabancı maddelerin girişi

Psikolojik faktörler: Anksiyete,stres veya gerginlik,bastırılmış öfke veya asabiyet,agresif veya hiperaktif kişilik tipi

Çenenin aşırı sıkılmasıyla çene kasları yorulur ve buna bağlı ağrı hissi artar. Bruksizm nedeniyle oluşan aşırı kuvvetler sonucunda dişlerde aşınmalar, kırıklar, periodontal destek kaybı, çiğneme kaslarında ciddi miyofasyal ağrı sendromu hatta irreversible temporomandibular eklem hasarı oluşabilir.

Tedavinin amacı dişlerde çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan kaldırmaktır Diş hekimi tarafından uygulanan, uyku sırasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek amacı ile alt ve üst çene dişlerinin arasına yerleştirilerek kullanılan "gece koruyucuları", bruksizmin semptomatik tedavisinde kullanılan en önemli araçtır. Ancak gece koruyucularının çoğunlukla tek başlarına yeterli olamayabilmektedir

Biyorezonans ve biofeedback yönetemi ile tedavi edilmektedir